Historie Radiologie Algemeen

Mocht u geïnteresseerd zijn in een van onderstaande berichten, dan kunt u contact met ons opnemen via de contactpagina.

Dissertaties / Scripties

Durchsicht, Einsicht, Vorsicht : eine Geschichte der Röntgenstrahlen, 1896-1963
Monika Dommann. Deze Zwitserse dissertatie beschrijft hoe de radiologie zich vanuit het natuurkundig laboratorium ontwikkelt tot een geïntegreerd specialisme in het ziekenhuis.

Vom launischen Apparat zur präzisen Black Box : die Einführung der Glühkathodenröhren in die Röntgentechnik ; 1895-1930
Martina Blum

X-Strahlen, Radiometer und Hauteinheitsdosis die Entwicklung der Messverfahren und Maßeinheiten für Röntgenstrahlung in der medizinischen Physik von den Anfängen bis zur internationalen Standardisierung
Simone Glessmer-Junike

Mit Röntgen auf Kurs : das Röntgenröhrenwerk der Siemens AG in Rudolstadt 1919-1939
Florian Kiuntke

Die Entwicklung der Röntgendiagnostik beim Pferd. Eine Reise in die Vergangenheit der Röntgenuntersuchung am Pferd
Silvia Kocevar

Die Entwicklung der medizinischen Technik im Spiegel der Berliner Klinischen Wochenschrift (1870 bis 1899)
Sonia Tomaszewski

Die Anfänge der Entwicklung der medizinischen Radiologie in Frankfurt am Main 1896-1914
Hans Burggraf. Proefschrift uit 1969. Hij beschrijft hoe de radiologie in Frankfurt neerstreek. Ziekenhuizen, privé praktijken, technische bureaus en wetenschap worden behandeld.

.Doing Images : Zur Praxis Medizinischer Bilder.
Valérie Burri
Burri geeft een etnografische kijk op de radiologie. Als een antropologe beschouwt zij het werk van de radioloog met name volgens de inzichten van Bourdieu. Aardig om als leidraad te nemen bij een historische beschouwing.

Radium-Jubel und Röntgen-Wertheim : gynäkologische Radiologie an der Frankfurter Universitäts-Frauenklinik von den Anfängen bis 1938
Ulrike Kleinert
De grondslag voor de dieptetherapie werd feitelijk gelegd in de gynaecologie. Daarbij speelden zowel de school uit Frankfurt als Erlangen een grote rol. Voor Erlangen: zie Frobenius.

Andere historische geschriften

A century of x-rays and radioactivity in medicine : with emphasis on photographic records of the early years. (De fysicus Mould toont met veel beelden alle historische aspecten van de radiologie. Maar ook zijn toelichtingen zijn zeer informatief. Het is geschreven in 1993

Röntgenstrahlen statt Skalpell : die Universitäts-Frauenklinik Erlangen und die Geschichte der gynäkologischen Radiologie von 1914-1945
Wolfgang Frobenius. Zoals hierboven bij Kleinert besproken geeft Frobenius de ontwikkeling van de dieptetherapie in Erlangen weer. Er waren zeer nauwe realties met de industrie.

Classic descriptions in diagnostic roentgenologyAndré Bruwer, 1964
Verzameling van oorspronkelijke artikelen die belangrijk waren voor de ontwikkeling van de radiologie tot 1960 met begeleidend commentaar en biografieën. In 2 dikke delen, meer dan 2000 bladzijden. Een must voor iedere radioloog-historicus.

The trail of the invisible light, from X-Strahlen to radio-(bio)logy
E.R.N. Grigg, 1965
Zeer grote verzameling van wetenswaardigheden over radiologie en radiologen. Vrijwel alle apparatuur en min of meer belangrijke personen staan er vermeld. Naslagwerk dus.

Radiologie in der medizinischen Diagnostik : Evolution der Röntgenstrahlenanwendung 1895-1995
Onder redactie van de radiologen Rosenbusch, Oudkerk en de technicus Ammann. Gaat vooral over techniek. 22 specialisten geven hun visie op de historie ervan

Radiology in medical diagnostics : evolution of x-ray applications, 1895-1995
De Engelstalige versie van het boek onder redactie van de radiologen Rosenbusch, Oudkerk en de technicus Ammann. Gaat vooral over techniek. 22 specialisten geven hun visie op de historie ervan

Radiology : an illustrated history.
Eisenberg presents a well-illustrated, one-of-a-kind look at radiology's 100-year history. Meer Amerikaans georiënteerd. .

Ach, wenn es doch ein Mittel gäbe, den Menschen durchsichtig zu machen wie eine Qualle! Die Röntgentechnik in ihren ersten beiden Jahrzehnten.
Siemens ingenieur Kütterer beschrijft hier de eerste 20 jaar . Zeer informatief en verhelderend, maar wel technisch.

Technology in the hospital : transforming patient care in the early twentieth centuryVaak aangehaald werk van de Amerikaanse internist Howell over de veranderingen in de geneeskunde onder invloed van de techniek. De radiologie neemt daarin een belangrijke plaats. Gaat over de beginjaren van de vorige eeuw.

The quest for an image of brain: computerized tomography in the perspective of past and future imaging methods.
Oldendorf werkte al met het principe van CT scanning voor Hounsfield ermee kwam. Hij beschrijft in dit boek de manier waarop en geeft ook een historisch overzicht medische beeldvorming. een must voor iedere radioloog.

Godfrey Hounsfield : intuitive genius of CT
Een uitgave van het Britse Instituut voor Radiologie. Zeer veel nieuwe aspecten rond de uitvinding van de CT scan worden hier belicht door oud-medewerkers, familie en vrienden.

Invisible rays : the history of radioactivity.
Informatief overzicht door een Engelsman, G.I. Brown

From the watching of shadows : the origins of radiological tomography. Standaardwerk over de geschiedenis van de tomografie. in Nederland spreken we planigrafie, een term ingevoerd door de grondlegger Ziedses des Plantes. Technisch, maar met anecdotische fragmenten. Auteur Steve Webb

TAMING THE RAYS : a history of radiation and protection.
Een uitgebreid overzicht van de geschiedenis van de effecten van en bescherming tegen straling. Niet alleen medisch, maar ook technisch en militair. Wetenschaps-technische, niet-anecdotische verhandeling.. Auteur:Geoff Meggitt.

Naked to the bone : medical imaging in the twentieth century.
Opvallend goed historisch overzicht van een buitenstaander, Betty Holtzmann Kevles, over een eeuw medische beeldvorming.
.

Radiologia in Nummis : Wilhelm Conrad Röntgen und Radiologie auf Medaillen.
Medisch-historische verzameling van medailles, munten en plakkaten, samenhangend met Röntgen en radiologie. Bijeengebracht en beschreven door Schöner en Rücker in 1998.

Origins and development of medical imaging.
Doby en Alker, radiologen, beperken zich niet tot de radiologie, maar geven hun visie op de beeldvorming door de eeuwen heen.

60 Jahre medizinische Radiologie : probleme und Empirie.
De bekende Duitse radioloog Schinz geeft in 1959 zijn visie op de ontwikkeling van de radiologie. Veel bekende namen komen aan bod.

The making of rehabilitation : a political economy of medical specialization, 1890-1980
Door de electrotherapie kruisten de wegen van de fysiotherapeuten en radiologen elkaar. De Zanderinstituten zijn daarvan een voorbeeld. In dat verband is deze geschiedenis van belang voor radiologen.

Multiple exposures : chronicles of the radiation age.
Over de negatieve effecten van straling. Goed overzicht met anekdotische verwijzingen. Auteur Caufield

Screening the body.
Tracing Medicine's Visula Culture.
Lisa Cartwright geeft een cultuur-historisch overzicht van de beeldvorming in de geneeskunde in de 19e en 20e eeuw met nurk op de film. In twee hoofdstukken behandelt ze ook de radiologie: "Decomposing the body: x-rays and the cinema" en "Women and the public culture of radiography".

Published by the
ESR – European Society of Radiology
In cooperation with
ISHRAD – The International Society for the History of Radiology Deutsches Röntgen Museum
October 2013
Adrian Thomas & Uwe Busch
LINK

Gedenkboeken

Fünfundsiebzig Jahre Deutsche Röntgengesellschaft.
In 1905 werd de Duitse röntgenvereniging opgericht. Dit boek is dus uit 1980 en werd geschreven door Goerke

Historique de la société française de radiologie
Henri Nahun, oud secretaris van de Franse vereniging voor radiologie beschrijft haar geschiedenis. Nhum is gepromoveerd op een historisch onderwerp over de joden van Smyrne (Izmir). Verschenen in 1999. Geschreven naar aanleiding van 100 maar Röntgen in 1995.

60 Jahre medizinische Radiologie : probleme und Empirie.
De bekende Duitse radioloog Schinz geeft in 1959 zijn visie op de ontwikkeling van de radiologie. Veel bekende namen komen aan bod.

The essential reference work on early X-ray tubes. If you collect these tubes or have an interest in early X-ray history, then you need this book. The full title of the book is "The Development of the Ion X-ray Tube: With a Description of the Collection in the Medical Historical Museum, University of Copenhagen

(Auto)biografieën

Wilhelm Conrad Röntgen und die Geschichte der Röntgenstrahlen.
De klassieke biografie van Röntgen, geschreven door Otto Glasser in 1931. Glasser heeft Rontgen nog gekend. Hij is gepromoveerd bij Friedrich,die bij Röntgen gepromoveerd is.

Kontrapunkte eines Forscherlebens : Erinnerungen. Amerikanische Reisebriefe.
Dessauer reist in het begin van de jaren twintig door Amerika en ontmoet daar o.a. Coolidge bij zijn bezoek aan General Electric.

Ehrenbuch der Röntgenologen und Radiologen aller Nationen
In 1935 kreeg de Nederlandse Vereniging voor Radiologie het verzoek om opgave toedoen van Nederlandse slachtoffers onder radiologisch personeel. zij is daar niet op ingegaan. Vele andere landen wel en in dit boek uit 1937 staan de biografieën van honderden slachtoffers.

Ehrenbuch der Röntgenologen und Radiologen aller Nationen
In dit boekwerk staan ook de aanvullingen op de eerdere publicaties van 1937 en 1959. Maar slachtoffers uit Nederland ontbreken nog steeds. Die waren er wel!

Ein Leben mit Röntgenstrahlen : Röntgenschwester Leonie Moser und ihre Lebenserinnerungen.
Aantekeningen van een Zwitserse röntgenlaborante.Zij verhaalt over haar werk en haar lijden in de eerste helft van de 20e eeuw. Boeiend.

De Curies : twee generaties in de ban van radioactiviteit.
Geschreven door een Franse kernfysicusdie leerling was van Joliot-Curie. Uitgekomen in de reeks Natuur, Wetenschap en Techniek.

Philipp Lenard: Erinnerungen eines Naturforschers: Kritische annotierte Ausgabe des Originaltyposkriptes von 1931/1943
Het boek geeft inkijk in het leven van deze Nobelprijswinnaar die Röntgen en Einstein niet kon uitstaan en in de oorlog een handlanger van Hitler was. Hij betwistte de ontdekking van de X-stralen door Röntgen.. Hier worden deze zaken door hemzelf uit de doeken gedaan.

Wilhelm Conrad Röntgen
The Birth of Radiology
De auteurs, emeritus hoogleraar radiologie Gerd Rosenbusch en de medisch-historica Annemarie de Knecht-van Eekelen, hebben een geweldige prestatie geleverd: een zeer uitgebreide biografie. Het geeft vooral een goed overzicht over de ontwikkeling van de fysica in Duitsland

Wilhlem C. Röntgen
Die Offenbarung einer Nacht.

Biografie over Röntgen van de bekende radiologie pionier Dessauer uit 1945

Varia en artikelen

Lebensdaten verdienter Persönlichkeiten in den ersten Jahrzehnten der Röntgenologie.
Kütterer heeft hier de gegevens van alle personen verzameld uit de vroege radiologie. Een monnikenwerk, maar zeer nuttig.

Lexikon der rontgenologischen technik 1895 bis 1925 von abdeckzunge bis zylinderblende.
Niet alleen personen, maar ook de door hen gebruikte terminologie is hier bijeengebracht door Kütterer. Zeer nuttig voor wie de vroege radiologie bestudeerd.

Radioactiviteit
Voor wie wat meer wil weten over straling en radioactiviteit is dit boek uit de reeks Stuur, Wetenschap en Techniek een goede inleiding. Auteurs: Van der Woudeen De Meijer

Rutherford and physics at the turn of the century.
Essays over de betekenis van Rutherford en zijn laboratorium voor de fysica. de bedoeling van dit werk is om een schets te geven van hoe fysici rond de eeuwwisseling dachten over de problematiek die speelde. Zeer technisch.