Lectuur van de maand

Jean-Honoré Fragonard, De lezer, ca. 1770-72, olieverf op doek, 82 × 65 cm, National Gallery of Art, Washington, D.C.

Op deze pagina worden bij toerbeurt boeken of artikelen dan wel biografieën ter lezing aangeboden die belangrijk zijn in de geschiedenis der radiologie. Mocht u nog een van de eerdere publicaties willen inzien, dan zijn deze te vinden op de pagina Collecties onder de rubriek Oude Lectuur van de Maand. Die eerdere publicaties staan aan de onderzijde van deze pagina vermeld.

Publicatie van de lijn volgens Shenton in 1911 (blz 42 boek bl 58 digitaal

De lijn van Shenton is de kromme lijn die getrokken wordt langs de onderzijde van de femurhals en de onderrand van de ramus superior van het os pubis. Normaliter is het een continu doorlopende lijn. Wordt de lijn onderbroken dan is dat een teken van congenitale heupluxatie. Edward Shenton (1872-1955) vermeldde dit fenomeen voor het eerst op een bijeenkomst van de British Electrotherapeutic Society in 1902. De Nederlandse radioloog Kuipers (1854-1919) demonstreerde in april 1904 enkele stereogrammen van congenitale heupluxaties. Het bracht hem tot hetzelfde inzicht dat volgens hem niet eerder was opgemerkt. Hij noemde het een ‘signum diagnosticum’. Je zou in Nederland dus kunnen spreken van de "lijn volgens Kuipers". (zie: K.J. Simon, De wetenschappelijke ontwikkelingen in de radiologie en radiotherapie, 2015 blz 119-122).

Opleiding tot röntgenlaborante halverwege de vorige eeuw

In de jaren vijftig werd onderstaand boekje uitgegeven ls introductie op het beroep röntgenlaborante met omschrijving van voorwaarden, opleidingseisen en salaris. Dat waren andere tijden.

Een moeizame overgang naar de moderne radiologie

Dit is een gerectificeerde versie van het artikel dat in Memorad 2, jaargang 2024 is verschenen. Het beschrijft de vertragende momenten voor de invoering van ultrasound en computer tomografie in Nederland, Door te klikken op onderstaande bladzijde is de rest van het artikel te lezen.

Röntgen in Nederland

In Apeldoorn is Röntgen opgegroeid. In 1967 werd in Apeldoorn een tentoonstelling gewijd aan Röntgen.. Dat ging samen met de vergadering van de Nederlandse Vereniging voor Radiologie. De bedoeling was om in het vervolg op de tentoonstelling een museum in te richten. Daar is het toen niet van gekomen. Pas in 2021 kwam er een museale presentatie (zie Voordrachten).
Naar aanleiding van de bijeenkomst in 1967 schreef de biograaf van Röntgen, dr. W.A.H. van Wylick, een boekje over Röntgen's verblijf in Nederland. Het is eigenlijk een verkorte versie van zijn proefschrift, waarop hij een jaar eerder gepromoveerd was. Zie hieronder.
Het is ook te lezen via deze LINK.

Eerdere publicaties (zie Oude lectuur maand)

Interview uit 1896 met Röntgen door HJW Dam
De door prof. Röntgen ontdekte stralen. (auteur H.A. Lorentz), januari 1896
Über eine neue Art von Strahlen. W.C. Röntgen, Nederlandse vertaling, 1896 + Engelse vertaling
Twee Ierse zusters Stoney en hun aandacht voor de radiologie en WO I, 2016 + Vrouwelijke radiologen in oorlogstijd
Was Lorentz our first particle physicist?
Domusdag 2022 Arts en Oorlog.(Voordrachten)
Cohen en Julius, zij brachten als eersten in Nederland röntgenstraling voort.
Een kort overzicht van antieke röntgenbuizen
Nieuwsbericht uit 1977 over de computertopograaf (video)
Arthur Schüller (1874-1957), Founder of Neuroradiology (video)
Covid-19 en andere influenza epidemieën
Lezing Prof. dr. J.W. Gunning op de Gunningdag 17-09-2005
Lofrede van Thomas Horder (1871-1955), extra physician to the queen, op de radiologie in 1924
Brochure van de Physiatrische Inrichting van Eijkman rond 1900
Letters from Charlotte C. Frowein, mother of W.C. Röntgen to Mrs. Gunning