Rotterdams symposium “Radiologie & Nucleaire Geneeskunde… het heden en de toekomst…” door Frans Zonneveld
Fig. 1. GE Signa Artist van 1,5 Tesla (op het scherm: MRI van appel)
9 November 2018
Omdat Kees Simon ziek was ben ik er alleen heengegaan, echter, doordat er iemand voor mijn trein sprong, kwam ik twee uur later dan gepland in Rotterdam aan en heb ik de opening door burgemeester Aboutaleb en de lezingen van prof. Gabriel Krestin (afdelingshoofd) en prof. Ernst Kuipers (voorzitter Raad van Bestuur van het Erasmus MC) gemist.
Van 14 tot 15.30 uur heb ik de rondleiding over de nieuwe radiologie afdeling bijgewoond. In tegenstelling tot de rondleiding die Kees Simon en ik op 17 april j.l. van Dr. Abida Z. Ginai-Karamat kregen, waren er nu een aantal kamers vrij gemaakt zodat we naar binnen konden. We begonnen bij het Siemens Ysio Max bucky systeem wat gekoppeld is aan een speciaal wandstatief waarmee twee foto’s onder elkaar kunnen worden gemaakt (die de computer dan aan elkaar “sticht” om skoliose te beoordelen. Vervolgens bezochten we de MRI. Dit is de 1,5 T Signa Artist van GE (Fig. 1). Er staan nu in het Erasmus MC (inclusief Sophia kinderziekenhuis) tien MRI’s waarvan drie 3 Tesla systemen. Deze laatsten zijn van het type Signa Premier. We liepen nu langs de CT-scanners waaronder de Somatom Edge Plus van Siemens en daarna de Somatom Force(Fig. 2). Deze laatste CT scanner is van een bijzonder type. Er zitten namelijk twee buis-detector systemen in die min of meer loodrecht op elkaar staan (Fig. 3). De scanner draait 360 graden rond in 0,25 seconden en vanwege de twee detectoren is ruim een kwart rotatie voldoende voor de beeldreconstructie van de ongeveer 100 plakjes. Dit komt neer op een scantijd van 66 msec. Op de radiologie afdeling wordt dit primair gebruikt voor cardiac CT maar ook voor dual energy scans want de twee buizen kunnen gelijktijdig op verschillende hoogspanningen werken. Het snelle ronddraaien van de scanner betekent wel dat het ontwerp bestand moet zijn tegen krachten van 60 G. In het Sophia staat net zo’n scanner en die wordt vooral gebruikt om kinderen snel te scannen zodat alleen bij interventies nog sedatie of anaesthesie nodig is. Er zijn aparte routinescanners voor klinische en poliklinische patiënten en er is een aparte scanner voor interventies. In totaal staan er tenminste 6 CT-scanners, waaronder de Somatom Definition Edge; allemaal van Siemens.
Vervolgens bezochten we de mammografie. Hier wordt nog uitsluitend gebruik gemaakt van tomosynthese met de Hologic Selenia Dimensions. Er is een aparte biopsie kamer met eenzelfde mammografie systeem maar dan voorzien van biopsie attachment (Fig. 4).
Tenslotte hebben we de ultrasound bezocht. Hier staat een Philips iU22. De probes kunnen van aparte biopsienaaldhouders voorzien worden maar men prikt ook graag uit de vrije hand.
Hiermee was de rondleiding ten einde en liepen we terug naar de Kunsthal. Tijdens de rondleiding was er een eerste serie lezingen o.a. van Aad van der Lugt en van Edwin Oei. Edwin had het over sportletsels en hij noemde de speciale rol van kwantitatieve MRI om peesontstekingen aan te tonen en elastografische ultrageluid beeldvorming die schitterend veranderingen in de peesconstitutie laat zien.
De tweede sessie werd afgetrapt door Ricardo Budde over cardiac imaging. Hij liet schitterende beelden zien van bewegende harten en CT-scans van niet-functionerende kunstkleppen. Ook waren er curvilinear MPR’s van de drie hoofd-coronairvaten waarop de stenose kon worden gekwantificeerd waarna de bloeddoorstroming van de arterie kon worden gesimuleerd zodat men een idee had van de ernst van de stenose. Hij toonde ook CT-perfusiescans van het myocard.
Hierna kwam Adriaan Moelker die over interventies sprak. Hij beschreef interventievoorbeelden zoals thrombectomie, radiofrequente behandeling van metastasen en tumor embolisatie in de lever (waaronder radioembolisatie met Yttium 90 voorafgegaan door een technetium test om het verspreidingsgebied te beoordelen).
Tenslotte kwam Meike Vernooij, hoogleraar population imaging, die twee grote studies beschreef die in Rotterdam plaatsvinden onder gezonde inwoners. De eerste studie heette ERGO (Erasmus Rotterdam Gezondheids Onderzoek). Deze studie betreft ruim 15.000 personen ouder dan 40 jaar uit de wijk Ommoord. Doel van de studie is om aandoeningen te correleren met levensgewoonten. De tweede studie heet Generation R en betreft inwoners die van voor de geboorte, samen met hun ouders gevolgd worden, ruim 10.000 personen. Dit is een bredere studie in de zin dat de betrokkenen uit heel Rotterdam komen waarbij dus ook etniciteit een rol speelt. Hier spelen zaken een rol zoals of de moeder tijdens de zwangerschap foliumzuur heeft gebruikt. Dit gebruik blijkt de pasgeborene 35 cc meer aan hersenvolume op te leveren wat neerkomt op een miljard neuronen.
Aan het eind werd Gabriel Krestin in het zonnetje gezet door Meike Vernooij en Winnifred van Lankeren (Fig. 5). Hij ontving een bos bloemen en een foto van de gehele staf voor z’n werkkamer.
Bij het verlaten van de zaal ontvingen we het boek (Fig. 6) dat Astrid Fintelman had geschreven met hulp van vooral initiatiefnemer van het boek; Aaike S. van den Berg.
Ik heb in de wandelgangen uitgebreid gesproken met Kees Hoornstra (Fig. 7) die er voor zijn leeftijd van 96 jaar nog kwiek bijloopt. Ook was Dr. Abida Ginai aanwezig. Zij meldde mij dat er in het oude ziekenhuis toch nog een Rolloskop was gevonden en als we interesse hadden mochten we die hebben. Astrid Fintelman zal zorg dragen dat Kees zijn boek krijgt. Ook andere bekenden waren aanwezig zoals Han Laméris, Morteza Meradji (Fig. 7) en HervéTanghe, die net met pensioen was en 39 jaar hier neuroradioloog was geweest.
Frans W. Zonneveld
(Onderstaand een galerij van hierboven aangeduide figuren. De bijschriften verschijnen bij het plaatsen van de cursor of door klikken op de foto)
Omdat Kees Simon ziek was ben ik er alleen heengegaan, echter, doordat er iemand voor mijn trein sprong, kwam ik twee uur later dan gepland in Rotterdam aan en heb ik de opening door burgemeester Aboutaleb en de lezingen van prof. Gabriel Krestin (afdelingshoofd) en prof. Ernst Kuipers (voorzitter Raad van Bestuur van het Erasmus MC) gemist.
Van 14 tot 15.30 uur heb ik de rondleiding over de nieuwe radiologie afdeling bijgewoond. In tegenstelling tot de rondleiding die Kees Simon en ik op 17 april j.l. van Dr. Abida Z. Ginai-Karamat kregen, waren er nu een aantal kamers vrij gemaakt zodat we naar binnen konden. We begonnen bij het Siemens Ysio Max bucky systeem wat gekoppeld is aan een speciaal wandstatief waarmee twee foto’s onder elkaar kunnen worden gemaakt (die de computer dan aan elkaar “sticht” om skoliose te beoordelen. Vervolgens bezochten we de MRI. Dit is de 1,5 T Signa Artist van GE (Fig. 1). Er staan nu in het Erasmus MC (inclusief Sophia kinderziekenhuis) tien MRI’s waarvan drie 3 Tesla systemen. Deze laatsten zijn van het type Signa Premier. We liepen nu langs de CT-scanners waaronder de Somatom Edge Plus van Siemens en daarna de Somatom Force(Fig. 2). Deze laatste CT scanner is van een bijzonder type. Er zitten namelijk twee buis-detector systemen in die min of meer loodrecht op elkaar staan (Fig. 3). De scanner draait 360 graden rond in 0,25 seconden en vanwege de twee detectoren is ruim een kwart rotatie voldoende voor de beeldreconstructie van de ongeveer 100 plakjes. Dit komt neer op een scantijd van 66 msec. Op de radiologie afdeling wordt dit primair gebruikt voor cardiac CT maar ook voor dual energy scans want de twee buizen kunnen gelijktijdig op verschillende hoogspanningen werken. Het snelle ronddraaien van de scanner betekent wel dat het ontwerp bestand moet zijn tegen krachten van 60 G. In het Sophia staat net zo’n scanner en die wordt vooral gebruikt om kinderen snel te scannen zodat alleen bij interventies nog sedatie of anaesthesie nodig is. Er zijn aparte routinescanners voor klinische en poliklinische patiënten en er is een aparte scanner voor interventies. In totaal staan er tenminste 6 CT-scanners, waaronder de Somatom Definition Edge; allemaal van Siemens.
Vervolgens bezochten we de mammografie. Hier wordt nog uitsluitend gebruik gemaakt van tomosynthese met de Hologic Selenia Dimensions. Er is een aparte biopsie kamer met eenzelfde mammografie systeem maar dan voorzien van biopsie attachment (Fig. 4).
Tenslotte hebben we de ultrasound bezocht. Hier staat een Philips iU22. De probes kunnen van aparte biopsienaaldhouders voorzien worden maar men prikt ook graag uit de vrije hand.
Hiermee was de rondleiding ten einde en liepen we terug naar de Kunsthal. Tijdens de rondleiding was er een eerste serie lezingen o.a. van Aad van der Lugt en van Edwin Oei. Edwin had het over sportletsels en hij noemde de speciale rol van kwantitatieve MRI om peesontstekingen aan te tonen en elastografische ultrageluid beeldvorming die schitterend veranderingen in de peesconstitutie laat zien.
De tweede sessie werd afgetrapt door Ricardo Budde over cardiac imaging. Hij liet schitterende beelden zien van bewegende harten en CT-scans van niet-functionerende kunstkleppen. Ook waren er curvilinear MPR’s van de drie hoofd-coronairvaten waarop de stenose kon worden gekwantificeerd waarna de bloeddoorstroming van de arterie kon worden gesimuleerd zodat men een idee had van de ernst van de stenose. Hij toonde ook CT-perfusiescans van het myocard.
Hierna kwam Adriaan Moelker die over interventies sprak. Hij beschreef interventievoorbeelden zoals thrombectomie, radiofrequente behandeling van metastasen en tumor embolisatie in de lever (waaronder radioembolisatie met Yttium 90 voorafgegaan door een technetium test om het verspreidingsgebied te beoordelen).
Tenslotte kwam Meike Vernooij, hoogleraar population imaging, die twee grote studies beschreef die in Rotterdam plaatsvinden onder gezonde inwoners. De eerste studie heette ERGO (Erasmus Rotterdam Gezondheids Onderzoek). Deze studie betreft ruim 15.000 personen ouder dan 40 jaar uit de wijk Ommoord. Doel van de studie is om aandoeningen te correleren met levensgewoonten. De tweede studie heet Generation R en betreft inwoners die van voor de geboorte, samen met hun ouders gevolgd worden, ruim 10.000 personen. Dit is een bredere studie in de zin dat de betrokkenen uit heel Rotterdam komen waarbij dus ook etniciteit een rol speelt. Hier spelen zaken een rol zoals of de moeder tijdens de zwangerschap foliumzuur heeft gebruikt. Dit gebruik blijkt de pasgeborene 35 cc meer aan hersenvolume op te leveren wat neerkomt op een miljard neuronen.
Aan het eind werd Gabriel Krestin in het zonnetje gezet door Meike Vernooij en Winnifred van Lankeren (Fig. 5). Hij ontving een bos bloemen en een foto van de gehele staf voor z’n werkkamer.
Bij het verlaten van de zaal ontvingen we het boek (Fig. 6) dat Astrid Fintelman had geschreven met hulp van vooral initiatiefnemer van het boek; Aaike S. van den Berg.
Ik heb in de wandelgangen uitgebreid gesproken met Kees Hoornstra (Fig. 7) die er voor zijn leeftijd van 96 jaar nog kwiek bijloopt. Ook was Dr. Abida Ginai aanwezig. Zij meldde mij dat er in het oude ziekenhuis toch nog een Rolloskop was gevonden en als we interesse hadden mochten we die hebben. Astrid Fintelman zal zorg dragen dat Kees zijn boek krijgt. Ook andere bekenden waren aanwezig zoals Han Laméris, Morteza Meradji (Fig. 7) en HervéTanghe, die net met pensioen was en 39 jaar hier neuroradioloog was geweest.
Frans W. Zonneveld
(Onderstaand een galerij van hierboven aangeduide figuren. De bijschriften verschijnen bij het plaatsen van de cursor of door klikken op de foto)
Excursie naar het vernieuwde (Rijks)museum Boerhaave op 20 maart 2018
door Frans W. Zonneveld
Dit is een aanvulling op het verslag dat is verschenen over de opening van het vernieuwde Boerhaave Museum op 15-12-2017.(Voor dat verslag: zie hieronder)
Vandaag werd de Historische Commissie rondgeleid door conservatrice Mieneke te Hennepe die verantwoordelijk is voor het gedeelte Ziekte en Gezondheid. Dit is één van de thema’s in het vernieuwde museum dat vroeger geheel chronologisch was ingericht. Binnen die thema’s is er nu ook meer plaats voor interactie met de bezoeker zoals een video die op je arm wordt geprojecteerd.
We begonnen met de show in het Theatrum Anatomicum. Dit was echter niet veranderd ten opzichte van ons eerste bezoek op 27-5-2014.
Vandaag werd de Historische Commissie rondgeleid door conservatrice Mieneke te Hennepe die verantwoordelijk is voor het gedeelte Ziekte en Gezondheid. Dit is één van de thema’s in het vernieuwde museum dat vroeger geheel chronologisch was ingericht. Binnen die thema’s is er nu ook meer plaats voor interactie met de bezoeker zoals een video die op je arm wordt geprojecteerd.
We begonnen met de show in het Theatrum Anatomicum. Dit was echter niet veranderd ten opzichte van ons eerste bezoek op 27-5-2014.
In het Theatrum Anatomicum
Het thema Ziekte en Gezondheid begint met klassieke zaken zoals aderlating en piskijken. Even verderop verschijnt het eerste grote apparaat de ijzeren long.
IJzeren long
Ook is daar de oefenpop om verlossingen te oefenen met name tangverlossingen. In het LUMC is deze pop onderzocht op een Aquillion multislice CT-scanner en toen bleek in de baby een compleet skelet te zitten en in de moederpop een compleet bekken met lumbale wervelkolom.
Onze belangstelling ging uit naar een zaal die in de populaire pers totaal vergeten wordt; de zaal die gaat over radiotherapie en radiodiagnostiek. Bij het eerste onderwerp hebben we Mw te Hennepe geholpen door het verhaal van röntgenmartelares Zuster Juliana aan te dragen. Het tweede onderwerp werd meteen duidelijk door een prachtige wand grote röntgenfoto’s die in chronologische volgorder waren opgehangen en die verder naar links overgingen in CT-scans en andere moderne afbeeldingstechnieken.
|
|
|
Dissectie van de onderarm van een van ons
Daartussen stonden de apparaten en röntgenbuizen (zie vorige verslag). Al met al vonden wij dit een aanzienlijke verbetering vergeleken met ons bezoek in 2014 toen er geheel geen Röntgenapparatuur in het museum zelf te zien was en we alles in het depot aan de raamsteeg moesten bekijken.
Heropening Boerhaave Museum op 15 december 1917
door Frans W. Zonneveld
Op 15 december 2017 zijn Kees Simon en ik, op persoonlijke uitnodiging, aanwezig geweest bij de heropening van het Boerhaave Museum. We hadden Hans (Vermey) daar ook graag ontmoet, maar we moesten hem helaas verontschuldigen in verband met zijn recente operatie. Hans heeft advies gegeven bij de nieuwe inrichting radiotherapie. Het museum is twee jaar gesloten geweest voor een grondige renovatie van zowel het gebouw als van de inrichting.
De indeling van het gebouw is zodanig veranderd dat de vaste collectie op de bovenverdieping is uitgestald maar daarbij is de chronologische indeling veranderd in een thematische (Gouden eeuw, Ziekte en Gezondheid, Machtige verzamelingen, Water, stroom & data, Grote vragen van de wetenschap). Bovendien is de gehoorzaal op de eerste verdieping vervallen. Daarvoor in de plaats is er een gehoorzaal gekomen op de begane grond achter de ruimte voor tijdelijke tentoonstellingen. De presentatie van de voorwerpen is aanmerkelijk verbeterd doordat de omgeving donker is geschilderd en de tafels verlichting bevatten. Verder is er meer aandacht voor de verhalen achter de voorwerpen. Daardoor kunnen er minder voorwerpen worden tentoongesteld. Tenslotte heeft men geprobeerd het museum interessant te maken voor meer jeugdigen.
Onze aandacht ging vooral uit naar het thema Ziekte en Gezondheid. In tegenstelling tot vroeger jaren was er nu wel aandacht voor radiologie en radiotherapie. Er was een grote fotowand met röntgenfoto’s en ook wel CT-scans, MRI-scans en nucleaire onderzoeken waar een soort tijdsverloop in zat van vroeger naar heden. De voorwerpen waren beperkt in aantal en bestonden uit een Metalix statief (Fig. 1)) en een vitrine met röntgenbuizen (Fig. 2 t/m 4).
De indeling van het gebouw is zodanig veranderd dat de vaste collectie op de bovenverdieping is uitgestald maar daarbij is de chronologische indeling veranderd in een thematische (Gouden eeuw, Ziekte en Gezondheid, Machtige verzamelingen, Water, stroom & data, Grote vragen van de wetenschap). Bovendien is de gehoorzaal op de eerste verdieping vervallen. Daarvoor in de plaats is er een gehoorzaal gekomen op de begane grond achter de ruimte voor tijdelijke tentoonstellingen. De presentatie van de voorwerpen is aanmerkelijk verbeterd doordat de omgeving donker is geschilderd en de tafels verlichting bevatten. Verder is er meer aandacht voor de verhalen achter de voorwerpen. Daardoor kunnen er minder voorwerpen worden tentoongesteld. Tenslotte heeft men geprobeerd het museum interessant te maken voor meer jeugdigen.
Onze aandacht ging vooral uit naar het thema Ziekte en Gezondheid. In tegenstelling tot vroeger jaren was er nu wel aandacht voor radiologie en radiotherapie. Er was een grote fotowand met röntgenfoto’s en ook wel CT-scans, MRI-scans en nucleaire onderzoeken waar een soort tijdsverloop in zat van vroeger naar heden. De voorwerpen waren beperkt in aantal en bestonden uit een Metalix statief (Fig. 1)) en een vitrine met röntgenbuizen (Fig. 2 t/m 4).
Fig. 1 Metalixstatief met buis
|
Fig. 2. Radiologie Aktien Gesellschaft Ionenbuis met regenerator
|
Fig. 3. AEG therapiebuis
|
Fig. 4. Buis met regenerator
|
Het was leuk om te zien dat het museum ook moderne dingen wil laten zien. Een voorbeeld is een op CT gebaseerd 3D-geprint kinderhart (Fig. 5) met een aangeboren afwijking waardoor de chirurg precies begreep hoe hij zou moeten opereren
Fig. 5. 3D-geprint kinderhart met aangeboren afwijking
|
Fig. 6. Te onderzoeken verlospop waarin zich skeletdelen bevinden.
|
Onderweg ontmoetten we curator Mieneke te Hennepe. Zij had al eerder contact gehad met Kees Simon. Hij had haar het verhaal en foto gestuurd van zuster Juliana (1). Dit verhaal was nu gebruikt in de tentoonstelling. Zij nodigde van harte de Historische Commissie uit om een keer naar het vernieuwde museum te komen kijken.
Ze had ook nog een verzoek aan ons voor het geval wij toegang zouden kunnen regelen tot een CT-scanner. Er is in de collectie namelijk een zeemleren pop (Fig. 6) waarmee de baring van een kind kan worden geoefend en nu blijken in die pop skeletdelen aanwezig te zijn. Het museum zou heel graag weten hoe dat er allemaal uitziet.
Tenslotte heeft directeur Dirk van Delft in de nieuwe Einsteinzaal uitleg gegeven over de verbouwing. Hij noemde de luchtverversingsinstallatie die een veel te kleine capaciteit had en nu vervangen is door een krachtige volwaardige Airco. Hij noemde ook een enorm zware magneet die moest worden verwijderd en waarvoor een gat in de muur moest worden gehakt. Verder is er natuurlijk groot onderhoud aan het gebouw gepleegd waarvoor de hele collectie tijdelijk elders moest worden opgeslagen. Het is duidelijk dat ze heel trots zijn dit alles, ondanks de vermindering van de subsidie, toch voor elkaar te hebben gekregen.
Literatuur
Ze had ook nog een verzoek aan ons voor het geval wij toegang zouden kunnen regelen tot een CT-scanner. Er is in de collectie namelijk een zeemleren pop (Fig. 6) waarmee de baring van een kind kan worden geoefend en nu blijken in die pop skeletdelen aanwezig te zijn. Het museum zou heel graag weten hoe dat er allemaal uitziet.
Tenslotte heeft directeur Dirk van Delft in de nieuwe Einsteinzaal uitleg gegeven over de verbouwing. Hij noemde de luchtverversingsinstallatie die een veel te kleine capaciteit had en nu vervangen is door een krachtige volwaardige Airco. Hij noemde ook een enorm zware magneet die moest worden verwijderd en waarvoor een gat in de muur moest worden gehakt. Verder is er natuurlijk groot onderhoud aan het gebouw gepleegd waarvoor de hele collectie tijdelijk elders moest worden opgeslagen. Het is duidelijk dat ze heel trots zijn dit alles, ondanks de vermindering van de subsidie, toch voor elkaar te hebben gekregen.
Literatuur
- G.N. Kemerink, B. Haeseker, J.M.A. van Engelshoven, K.J. Simon: Nederlandse ‘Röntgenmartelaren’. Memorad vol. 20 nr. 3 pp 25-33.
Belgisch Museum voor Radiologie 2017, opening nieuwe zaal.
18 november 2017 (Kees Vellenga)
Fig. 1Aankondiging van de opening van de Historische Zaal in het 27 jaar oude Belgisch Museum voor Radiologie in Brussel, met vermelding van de hoofdsponsors
Het Belgisch museum werd in 1990 opgericht door René van Tiggelen, radioloog in het Belgische leger, en bestaat onder zijn bezielende leiding als conservator dus nu meer dan 25 jaar. Het museum kent een hechte samenwerking met de Historische Commissie der NVvR. Sterker nog:] de NVvR is een belangrijke sponsor (Fig. 1). Leden van de HC bezoeken vaak de halfjaarlijkse bijeenkomsten op de locatie in Brussel. Ook vindt er vaak uitwisseling van boeken en tijdschriften plaats tussen de bibliotheek van het Belgisch Museum en ons CRE (Centrum voor Radiologisch Erfgoed) op Urk.
Op 18 nov. 2017 werd in het fraaie ruim opgezette museum in het Militair Hospitaal Koningin Astrid in Neder-Over-Heembeek bij Brussel een nieuwe zaal geopend, waar de grote collectie van het museum (die voorheen deels in opslag stond) en ook nieuwe aanwinsten tentoongesteld worden.
Genereuze sponsoring vond plaats door het Vlaamse ministerie van Cultuur en door vele privé personen. Om 3 uur begon een symposium dat werd bijgewoond door ongeveer 75 mensen, ook enkele uit Nederland. Van de Historische Commissie waren Prof. dr. Jos van Engelshoven, Dr. Gerrit Kemerink, Dr. Kees Simon en dr. Kees Vellenga aanwezig.
Op de achtergrond was steeds de mooie klassieke muziek van de componist Julius Röntgen te horen, een neef (in de zevende graad) van Wilhelm Conrad.
De opening vond plaats door Sven Gatz, Vlaams minister van Cultuur, Media, Jeugd en Brussel. Deze vertrok direct na de opening vanwege andere verplichtingen bij, hoe kan het anders, de federatie van Belgische Brouwers.
Vervolgens was er een inleiding van dr. Geert Laire, geneesheer Generaal-majoor, en sinds 2005 directeur van het Militair Hospitaal Koningin Astrid.
Hierna werden we vergast op een interessant verhaal over mummies door 3 sprekers: Etienne Danse MD PhD, chef de service adjoint, Department d’imagerie Université Catholique Louvain (UCL), St. Luc, Jean Philippe Hastir, infirmier gradué UCL St. Luc en Caroline Tilleux, doctorante UCL, chercheur aux Musée royaux d’Art et d’Histoire. De voordrachten waren in het Frans maar met de vele dia’s en NL-onderschriften goed te volgen. De Egyptische mummies werden onderzocht met een 256 slices detectoren CT (Philips Healthcare Eindhoven) met 80 a 140 kV en 0.9 mm coupe dikte, met overlapping van 0.45 mm en matrix van 768x768. De mummies uit het Andesgebied werden onderzocht met het nieuwe CT toestel IQon van Philips Healthcare (met 2 rijen detectoren).
Bij de menselijke mummies waren de endocraniële en thoraco-abdominale ingewanden goed zichtbaar en kon de methode van verwijdering worden nagegaan; de toestand van het skelet en de ligamenten, aandoeningen, trauma’s, parasieten, geslacht en leeftijd kwamen aan het licht. Ook kon bij dierlijke mummies het soort dier en de methode van mummificatie en configuratie van de verpakking worden bepaald.
Daarna werden we verrast met een geestige voordracht van prof. dr. K. Verstraete, opleider Radiologie UZ Gent, en o.a. oud-voorzitter van de Eur. Society of Musculoskeletal Radiology. Hij liet de radiografische, CT en MR-eigenschappen zien van een Belgische maaltijd, inclusief dranken en desserts. Het werd een leuke interactieve happening waarbij het publiek mocht raden of de zwarte, witte, licht- of donkergrijze tinten op röntgen, CT en MRI wezen op eiwitten, zetmeel, groenten, sausje, snoepgoed, bier of chocolade.
Oprichter en conservator van het museum, dr. René van Tiggelen sloot het symposium af met een korte film waarin de nieuwe zaal werd toegelicht.
Daarna leidde hij ons door deze zaal. De grote zaal staat vol met elegante antieke buizen en apparatuur, zoals oude planigrafie, doorlichting, mammografie, echografie, CT, enz. Ook het apparaat voor voetdoorlichting dat in veel schoenwinkels in de 60-er jaren stond, ontbrak niet, evenmin als de foto van een geamputeerde hand van de röntgenwerker met dermatitis en groot ulcus door röntgen exposie.
Er is een goede toelichting op grote posters en uitleg van historisch materiaal in vitrines. Ook staan er beelden en bustes van pioniers, zoals van Marie Curie.
Na afloop was er een ‘verre d’amitié’. Om 6 uur begaven de vier leden van de Historische Commissie zich weer naar respectievelijk Maastricht, Liempde en Almelo. Kees Simon had 2 dozen met boeken meegenomen uit Urk. Thans kreeg hij uit Brussel 10 dozen vol boeken en tijdschriften mee terug.
Voor een korte toer door de nieuwe historische zaal kunt u terecht op:
https://drive.google.com/file/d/1GtMb3EvpRnJIVeIsmshwkX3uOC81JOvi/view
Het museum is een bezoek waard. Misschien is het een goed idee voor een uitje met uw afdeling. U kunt zich daarvoor direct in verbinding stellen met collega Van Tiggelen of via een der leden van de HC.
Op 18 nov. 2017 werd in het fraaie ruim opgezette museum in het Militair Hospitaal Koningin Astrid in Neder-Over-Heembeek bij Brussel een nieuwe zaal geopend, waar de grote collectie van het museum (die voorheen deels in opslag stond) en ook nieuwe aanwinsten tentoongesteld worden.
Genereuze sponsoring vond plaats door het Vlaamse ministerie van Cultuur en door vele privé personen. Om 3 uur begon een symposium dat werd bijgewoond door ongeveer 75 mensen, ook enkele uit Nederland. Van de Historische Commissie waren Prof. dr. Jos van Engelshoven, Dr. Gerrit Kemerink, Dr. Kees Simon en dr. Kees Vellenga aanwezig.
Op de achtergrond was steeds de mooie klassieke muziek van de componist Julius Röntgen te horen, een neef (in de zevende graad) van Wilhelm Conrad.
De opening vond plaats door Sven Gatz, Vlaams minister van Cultuur, Media, Jeugd en Brussel. Deze vertrok direct na de opening vanwege andere verplichtingen bij, hoe kan het anders, de federatie van Belgische Brouwers.
Vervolgens was er een inleiding van dr. Geert Laire, geneesheer Generaal-majoor, en sinds 2005 directeur van het Militair Hospitaal Koningin Astrid.
Hierna werden we vergast op een interessant verhaal over mummies door 3 sprekers: Etienne Danse MD PhD, chef de service adjoint, Department d’imagerie Université Catholique Louvain (UCL), St. Luc, Jean Philippe Hastir, infirmier gradué UCL St. Luc en Caroline Tilleux, doctorante UCL, chercheur aux Musée royaux d’Art et d’Histoire. De voordrachten waren in het Frans maar met de vele dia’s en NL-onderschriften goed te volgen. De Egyptische mummies werden onderzocht met een 256 slices detectoren CT (Philips Healthcare Eindhoven) met 80 a 140 kV en 0.9 mm coupe dikte, met overlapping van 0.45 mm en matrix van 768x768. De mummies uit het Andesgebied werden onderzocht met het nieuwe CT toestel IQon van Philips Healthcare (met 2 rijen detectoren).
Bij de menselijke mummies waren de endocraniële en thoraco-abdominale ingewanden goed zichtbaar en kon de methode van verwijdering worden nagegaan; de toestand van het skelet en de ligamenten, aandoeningen, trauma’s, parasieten, geslacht en leeftijd kwamen aan het licht. Ook kon bij dierlijke mummies het soort dier en de methode van mummificatie en configuratie van de verpakking worden bepaald.
Daarna werden we verrast met een geestige voordracht van prof. dr. K. Verstraete, opleider Radiologie UZ Gent, en o.a. oud-voorzitter van de Eur. Society of Musculoskeletal Radiology. Hij liet de radiografische, CT en MR-eigenschappen zien van een Belgische maaltijd, inclusief dranken en desserts. Het werd een leuke interactieve happening waarbij het publiek mocht raden of de zwarte, witte, licht- of donkergrijze tinten op röntgen, CT en MRI wezen op eiwitten, zetmeel, groenten, sausje, snoepgoed, bier of chocolade.
Oprichter en conservator van het museum, dr. René van Tiggelen sloot het symposium af met een korte film waarin de nieuwe zaal werd toegelicht.
Daarna leidde hij ons door deze zaal. De grote zaal staat vol met elegante antieke buizen en apparatuur, zoals oude planigrafie, doorlichting, mammografie, echografie, CT, enz. Ook het apparaat voor voetdoorlichting dat in veel schoenwinkels in de 60-er jaren stond, ontbrak niet, evenmin als de foto van een geamputeerde hand van de röntgenwerker met dermatitis en groot ulcus door röntgen exposie.
Er is een goede toelichting op grote posters en uitleg van historisch materiaal in vitrines. Ook staan er beelden en bustes van pioniers, zoals van Marie Curie.
Na afloop was er een ‘verre d’amitié’. Om 6 uur begaven de vier leden van de Historische Commissie zich weer naar respectievelijk Maastricht, Liempde en Almelo. Kees Simon had 2 dozen met boeken meegenomen uit Urk. Thans kreeg hij uit Brussel 10 dozen vol boeken en tijdschriften mee terug.
Voor een korte toer door de nieuwe historische zaal kunt u terecht op:
https://drive.google.com/file/d/1GtMb3EvpRnJIVeIsmshwkX3uOC81JOvi/view
Het museum is een bezoek waard. Misschien is het een goed idee voor een uitje met uw afdeling. U kunt zich daarvoor direct in verbinding stellen met collega Van Tiggelen of via een der leden van de HC.
): In de ruime nieuwe Museumzaal staat de grote collectie van bijzondere elegante nostalgische apparaten opgesteld.
|
De zaal, kort voor aanvang van het symposium.
|
Bezoek ISHRAD November 2015. Verslag Joris Panhuysen.
ISHRAD 2015
Op 8 november 1895 ontdekte W.C.Röntgen tijdens natuurkundig onderzoek van gassen in Würzburg de straling die later naar hem genoemd werd. 120 jaar later werd het lustrum van die ontdekking op Röntgendag (8 november 2015) in Würzburg gevierd door middel van enige grote artikelen in de lokale krant, Main Post.
De universiteit en de hoge school organiseerden voor lokale politici en bestuurderen een klein symposium over de betekenis van elektromagnetische straling. Onze zustervereniging, DRG, ontbrak bij de viering.
De Gedächtnisstäte ter plaatse van het laboratorium waar deze belangwekkende ontdekking plaats vond, hield een open dag waar meer dan duizend bezoekers op afkwamen!
De ISHRAD, de internationale zelfstandige variant van onze Historische Commissie waarvan ook een aantal leden van de HC lid zijn, hield vanwege dit lustrum haar jaarlijkse bijeenkomst op 7 november in Würzburg en werd uitgenodigd voor het eerdergenoemde minisymposium.
Twee leden van de Historische Commissie namen aan de bijeenkomsten deel: Kees Vellenga en Joris Panhuysen.
De avond voorafgaand aan het ISHRAD symposium verzamelden de reeds aanwezige leden zich in de Weinstube van het Julius Spital. De groep was niet groot. De gezamenlijke interesse in de geschiedenis van de röntgenstraling geeft echter een sterke band en veel leden kennen elkaar daardoor goed en genoten van het weerzien, het bijbehorende eten en de Frankenwijn. Er waren deelnemers uit Duitsland, VS, Groot Brittannië, Australië en Nederland.
De symposium dag begon met de traditionele korte jaarvergadering. Tijdens deze vergadering werd ons met enige aandrang gevraagd of het mogelijk was de ISHRAD 2016 in Nederland te houden. Wij hebben ons bereid verklaard om dit tenminste te bespreken met onze achterban.
Na een welkom door de voorzitters van de ISHRAD en de Röntgen-Gedächtnis Stäte kregen we elf voordrachten van wisselende kwaliteit over diverse onderwerpen.
Dr. S. Lohwasser begon met een interessant verhaal over de verbouwing en toekomstig gebruik van het drie jaar geleden door de DRG verworven geboortehuis van Röntgen in Remscheid.
Dr. D.Vittinghoff (conservator) en M.Michels (manager) prezen het nieuw ingerichte medisch museum van Siemens in Erlangen vakkundig aan. Een bezoek is echt de moeite waard als je in de buurt komt. Wij waren al eerder met de H.C. in het oude museum.
Dr. S.Popp beschreef de nieuwe inrichting van de Gedächtnis Stäte in Würzburg. Ons bezoek daaraan tijdens de lunch toonde ons dat ook dat zeer de moeite waard is.
Er waren presentaties over de vroege urologische onderzoektechniek, het grote belang voor de röntgenologie van de uitvinding van de CT door Hounsfield, de vroege dosimetrie, de Nobelprijs van Braggs, de beschrijvingen van stralingsletsels in het American X-Ray Journal en het vroege gebruik van röntgenstraling door de fysicus prof Hicks voor diagnostiek en therapie in Sheffield U.K. Ben Ford vroeg via Skype vanuit New Jersey om referenties van literatuur in het kader van zijn Master-thesis over de schade en gevaren van straling. ([email protected])
Dr. Iain Bruinvis gaf een prachtig overzicht van de geschiedenis van de radiotherapie in het Nederlands Kanker Instituut, waarbij hij speciaal het werk van Henk van der Gugten op dit terrein memoreerde. Hij verwees daarbij met nadruk naar de website www.historad.nl.
Dr. Uwe Busch beëindigde de serie voordrachten met een verhaal over stralendoses bij het passen van schoenen met behulp van Röntgenstraling.
Na deze uitputtende dag van 8.00 tot 18.00 uur verdwaalde de Nederlandse afvaardiging onderweg naar het restaurant Backöfele. Daar hebben we, ondanks onze late komst, alsnog tegelijk met de anderen heerlijk gegeten.
Op zondag ochtend was er een sociaal programma bestaand uit een rondleiding door de zonnige binnenstad en het oudste nog in gebruik zijnde hospitaal van Duitsland, het Julius Spital. Het ISHRAD deel werd afgesloten met een lunch.
In de middag beklommen Kees en ik de heuvel waarop het slot van de Prins-Bisschop gebouwd werd en genoten daar van zon en wijn.
De dag werd afgesloten met het bovengenoemde minisymposium. In het Duits en dus moeilijk voor de Engelssprekende gasten, maar er waren mooie plaatjes en statistieken te zien.
Het geheel was meestal interessant, maar het was vooral een inspirerende bijeenkomst.
Joris Panhuysen
ISHRAD 2015
Op 8 november 1895 ontdekte W.C.Röntgen tijdens natuurkundig onderzoek van gassen in Würzburg de straling die later naar hem genoemd werd. 120 jaar later werd het lustrum van die ontdekking op Röntgendag (8 november 2015) in Würzburg gevierd door middel van enige grote artikelen in de lokale krant, Main Post.
De universiteit en de hoge school organiseerden voor lokale politici en bestuurderen een klein symposium over de betekenis van elektromagnetische straling. Onze zustervereniging, DRG, ontbrak bij de viering.
De Gedächtnisstäte ter plaatse van het laboratorium waar deze belangwekkende ontdekking plaats vond, hield een open dag waar meer dan duizend bezoekers op afkwamen!
De ISHRAD, de internationale zelfstandige variant van onze Historische Commissie waarvan ook een aantal leden van de HC lid zijn, hield vanwege dit lustrum haar jaarlijkse bijeenkomst op 7 november in Würzburg en werd uitgenodigd voor het eerdergenoemde minisymposium.
Twee leden van de Historische Commissie namen aan de bijeenkomsten deel: Kees Vellenga en Joris Panhuysen.
De avond voorafgaand aan het ISHRAD symposium verzamelden de reeds aanwezige leden zich in de Weinstube van het Julius Spital. De groep was niet groot. De gezamenlijke interesse in de geschiedenis van de röntgenstraling geeft echter een sterke band en veel leden kennen elkaar daardoor goed en genoten van het weerzien, het bijbehorende eten en de Frankenwijn. Er waren deelnemers uit Duitsland, VS, Groot Brittannië, Australië en Nederland.
De symposium dag begon met de traditionele korte jaarvergadering. Tijdens deze vergadering werd ons met enige aandrang gevraagd of het mogelijk was de ISHRAD 2016 in Nederland te houden. Wij hebben ons bereid verklaard om dit tenminste te bespreken met onze achterban.
Na een welkom door de voorzitters van de ISHRAD en de Röntgen-Gedächtnis Stäte kregen we elf voordrachten van wisselende kwaliteit over diverse onderwerpen.
Dr. S. Lohwasser begon met een interessant verhaal over de verbouwing en toekomstig gebruik van het drie jaar geleden door de DRG verworven geboortehuis van Röntgen in Remscheid.
Dr. D.Vittinghoff (conservator) en M.Michels (manager) prezen het nieuw ingerichte medisch museum van Siemens in Erlangen vakkundig aan. Een bezoek is echt de moeite waard als je in de buurt komt. Wij waren al eerder met de H.C. in het oude museum.
Dr. S.Popp beschreef de nieuwe inrichting van de Gedächtnis Stäte in Würzburg. Ons bezoek daaraan tijdens de lunch toonde ons dat ook dat zeer de moeite waard is.
Er waren presentaties over de vroege urologische onderzoektechniek, het grote belang voor de röntgenologie van de uitvinding van de CT door Hounsfield, de vroege dosimetrie, de Nobelprijs van Braggs, de beschrijvingen van stralingsletsels in het American X-Ray Journal en het vroege gebruik van röntgenstraling door de fysicus prof Hicks voor diagnostiek en therapie in Sheffield U.K. Ben Ford vroeg via Skype vanuit New Jersey om referenties van literatuur in het kader van zijn Master-thesis over de schade en gevaren van straling. ([email protected])
Dr. Iain Bruinvis gaf een prachtig overzicht van de geschiedenis van de radiotherapie in het Nederlands Kanker Instituut, waarbij hij speciaal het werk van Henk van der Gugten op dit terrein memoreerde. Hij verwees daarbij met nadruk naar de website www.historad.nl.
Dr. Uwe Busch beëindigde de serie voordrachten met een verhaal over stralendoses bij het passen van schoenen met behulp van Röntgenstraling.
Na deze uitputtende dag van 8.00 tot 18.00 uur verdwaalde de Nederlandse afvaardiging onderweg naar het restaurant Backöfele. Daar hebben we, ondanks onze late komst, alsnog tegelijk met de anderen heerlijk gegeten.
Op zondag ochtend was er een sociaal programma bestaand uit een rondleiding door de zonnige binnenstad en het oudste nog in gebruik zijnde hospitaal van Duitsland, het Julius Spital. Het ISHRAD deel werd afgesloten met een lunch.
In de middag beklommen Kees en ik de heuvel waarop het slot van de Prins-Bisschop gebouwd werd en genoten daar van zon en wijn.
De dag werd afgesloten met het bovengenoemde minisymposium. In het Duits en dus moeilijk voor de Engelssprekende gasten, maar er waren mooie plaatjes en statistieken te zien.
Het geheel was meestal interessant, maar het was vooral een inspirerende bijeenkomst.
Joris Panhuysen
Werkbezoek Gent
Op 23 en 24 juni 2015 bracht de Historische Commissie een werkbezoek aan Gent. Het bezoek was georganiseerd door Jos van Engelshoven. Het bezoek werd aangegrepen om de band met het Belgisch Museum voor Radiologie te verstevigen. Dat museum is gevestigd in Brussel, maar heeft een onderafdeling in het Museum Guislain te Gent, voorheen een psychiatrisch gesticht. Het gesticht werd halverwege de 19e eeuw opgericht door dr Guislain, die ook de architectuur verzorgde. Het museum is vooral gewijd aan de psychiatrie. Het radiologische gedeelte behandelt voornamelijk de neuroradiologie. De radioloog René van Tiggelen, een bevlogen medisch-historicus en conservator van het Belgisch Museum voor Radiologie, leidde ons rond door dat gedeelte en gaf een fraaie voordracht. Een der vrijwilligsters van het museum maakte ons wegwijs op de afdelingen die met de psychiatrie samenhangen. Dat was het programma van de tweede dag. Op de dag van aankomst brachten we een bezoek aan het geneeskundig museum in het Pand, waarna de dag afgesloten werd met een diner in gezelschap van René van Tiggelen en echtgenote.
De foto's hieronder, genomen door Frans Zonneveld, geven een indruk van de bezochte musea.
De foto's hieronder, genomen door Frans Zonneveld, geven een indruk van de bezochte musea.
