 Eerste jaarverslag van het Centrum voor Radiologisch Erfgoed (2015-2016)
door Frans W. Zonneveld en Kees J. Simon Op 24 september 2016 was het precies een jaar geleden dat het bestuur van de NVvR haar goedkeuring hechtte aan de huur van ruimte in het Trefpunt Medische Geschiedenis in Nederland (TMGN) te Urk om daar het Centrum voor Radiologisch Erfgoed te vestigen. Op dat moment had Dr. K.J. Simon al een grote hoeveelheid (honderden) proefschriften en boeken thuis ontvangen en kon er dus meteen begonnen worden met het inrichten van de 25 m2 boekenplanken die we tot onze beschikking hadden. Uiteindelijk hebben we dit jaar elfmaal een bezoek gebracht aan ons centrum. Dat was niet alleen om het in te richten maar ook om er spullen te lenen voor onze eigen onderzoekingen. Daarnaast is er tweemaal een bezoek gebracht aan een Witness seminar (hartchirurgie en brandwond behandeling) waarbij oudere medici vertellen over hun vakgebied in de tijd van hun opleiding. Het is in de toekomst ook onze bedoeling om een keer een Witness Seminar te organiseren op gebied van de radiologie. Na enkele maanden kregen we de beschikking over een eigen werkplek zodat het makkelijker werd om de boeken te sorteren. Intussen hadden we ook alle proefschriften in de kasten ondergebracht en we hadden de beschikking gekregen over een hangmappenkast voor documenten en reprints. Er is een artikel met oproep geplaatst in MemoRad (1) en dat had meteen een respons tot gevolg. Daarnaast hebben we partners van overleden radiologen aangeschreven. Onderstaand lijstje geeft een overzicht van de personen en instellingen van wie we documenten (boeken, tijdschriften of persoonlijke documenten), proefschriften of kleine voorwerpen hebben ontvangen (D=documentatie, P = proefschriften, V=voorwerpen, cursief = erfenis) of toegezegd hebben gekregen: P.A.F. van den Acker V P.W.J.C. Bouwhuijsen D F.H.L. Bröker P B. Hamerslag P G.H. Hardy P B. Hoekstra V D.N. Hüpscher P P. Ingra P S.P. Keijser D L. M. Kingma P M. Koops D G. Kütterer D G.H. M. Landman DV J.P.J. Landman D E. van der Linden P G.J.H. de Mandt D D.E. Ottens DV J.F.M. Panhuysen P E.C. Pennink D R.D. Poot P C.B.A.J. Puijlaert P J.R. von Ronnen P G.G. Schermers D J.W. Schoones P J.L. Sellink D K.J. Simon DP A.J. Simons D R.G.M. de Slegte V A.L.N. Stevels D D. Tibboel P L.R. Vellenga D J. Vermeij P J.A. Vos P E.S. Wiersma DV Mw F. Wiersma D J.T. Wilmink P R.F.E. Wolf D Ph. Wüstefeld D B.G. Ziedses des Plantes Jr P F.W. Zonneveld DPV Afdeling radiologie van het UMCU P Afdeling radiologie van het LUMC DV Afdeling radiologie van het Jan van Breemen Instituut DTV Belgisch Museum voor Radiologie DP Medich Centrum Alkmaar P Overige specialismen van het TMGN te Urk D Philips Medical Systems Bibliotheek D Sanatorium Heliomare Wijk aan Zee D Waleusbibliotheek P Willem Arntz Stichting V De documentatie die dit heeft opgeleverd is inmiddels gerubriceerd onder: Boeken Encyclopedieën Handboeken Tijdschriften Congres documentatie Persoonlijke documenten (documenten en reprints) Proefschriften (Nederlands) Proefschriften (Buitenlands) Dr. K.J. Simon heeft alles ingebracht in het bibliotheeksysteem Endnote en het is de bedoeling om dit straks ook te realiseren voor het gehele TMGN. Naast fysieke documenten hebben we dit jaar ook de beschikking gekregen over een aantal digitale documenten. Deels zijn dit documenten die we hebben geleend en zelf gedigitaliseerd. We bezitten nu 422 proefschriften van medici en 163 proefschriften van niet-medici. Om een indruk te krijgen hoe de 670 boeken (waarvan 13 digitaal) verdeeld zijn over de tijd hebben we er een statistiek van gemaakt [Fig. 1] Fig. 1. Statistiek van de boeken als functie van de tijd. Links zien we de exponentiële groei van het aantal beschikbare boeken en rechts de afname in de tijd omdat de meer recente boeken in onze historische collectie ontbreken (hoe recenter hoe meer er ontbreken). Enkele voorbeelden van de voorwerpen die we ontvingen zijn: Röntgenbuizen Tetrodes Holzknecht lepel Loden letters en metalen letterclip Stralingsprotector Diverse Filmcassettes Cinecamera en bladfilmcamera Viewer voor glasnegatieven Glasnegatieven en röntgenfilms Positioneringszandzak Intussen is er een begin gemaakt om de collectie documentatie te gebruiken voor onderzoek en het digitaal toegankelijk maken van gegevens via NetRad. Ook proberen we via een door onszelf opgezette website (historischradiologischerfgoed.weebly.com/) onze activiteiten en nieuwe aanwinsten in het nieuws te brengen. Een mooi voorbeeld van het openbaar maken via NetRad zijn de proefschriften. Niet alleen zijn de radiologische proefschriften als lijst beschikbaar (www.radiologen.nl/ 465/overzicht-promoties-1912-2015). Dit is ook gedaan voor de oraties en afscheidsredes (www.radiologen.nl/35/8367/oraties-en-afscheidsredes/overzicht-van-nederlandse-radiologische-lectoraatredes-oraties-en-afscheidsredes.html). Daarnaast zijn de proefschriften, oraties en afscheidsredes tot 2015 statistisch geanalyseerd (2). Over twee donaties van documenten is in MemoRad gerapporteerd. Allereerst is dit het herdenkingsboek bij het afscheid van J.P.J. Landman van Gevaert in 1960 met oude foto’s uit Leiden (3) en ten tweede de research documenten van A.L.N. Stevels op gebied van röntgenfosforen (4). De documenten zijn ook gebruikt om een lijst te maken van iedereen die in Nederland ooit bij de radiologie is betrokken (medisch of technisch). Maar we hebben ook digitale beelddatabanken opgezet van röntgenapparaten en van portretfoto’s. Deze beeldbanken hebben we onder andere gebruikt bij de voorbereidingen voor het filmpje dat de Historische Commissie samen met mensen van RTL hebben gemaakt voor de Radiologendag op 30 September 2016 en voor de presentatie van Nederland op de RSNA in Chicago (27 Nov.-2 Dec. 2016). Tenslotte hebben we een begin gemaakt met de canon geschiedenis radiologie, radiotherapie en nucleaire geneeskunde in Nederland. U begrijpt dat, naast de activiteiten die verband houden met het Centrum voor Radiologisch Erfgoed, de andere activiteiten, zoals b.v. de samenwerking met het Belgisch Museum voor Radiologie (5) en het martelarenproject (6,7), gewoon doorgang vonden. Ook hebben we af en toe door middel van voordrachten het belang van de radiologische geschiedenis onder de aandacht gebracht (8,9). Bij dit alles kunnen we extra ondersteuning van leden die belangstelling hebben voor de radiologiegeschiedenis heel goed gebruiken, met name voor het project over het interbellum. Wie biedt zich aan? Literatuur:
|
RSS-feed